เคยตั้งคำถามกันไหม? เพลงดีเพลงดังในไทยทำไมถึงมีแต่เรื่องความรัก? แน่นอน คำตอบก็ไม่ได้ยากเย็นอะไร เพราะเรื่องรักๆ ใคร่ๆ เป็นหัวข้อฮอตฮิตโดนใจที่ใครๆ ก็ต่างเข้าถึง แต่วันนี้เราอยากชวนทุกคนมาแหวกกรอบออกนอกจากเพลงรัก มาประจักษ์และตกหลุมรักเพลงแนวใหม่ เพลงฝรั่งเศสแนวสะท้อนสังคมจากศิลปินขวัญใจชาวยุโรปอย่าง Stromae กัน
Stromae คือใคร? ทำไมไม่รู้จัก
Paul Van Haver หรือรู้จักกันในนาม Stromae (ภาษาฝรั่งเศส อ่านออกเสียงว่า สโทร-ไมย มาจากคำย้อนกลับของคำว่า maestro) เกิดวันที่ 12 มีนาคม ปี 1985 นักร้องและนักแต่งเพลงชาวเบลเยียมที่โด่งดังจากผลงานเพลงชื่อ Alors on danse จากอัลบั้ม Cheese ในปี 2009 ซึ่งเป็นเพลงแจ้งเกิดที่ทำให้เขาชื่อเสียงเลื่องลือระบือไกลไประดับสากล นอกจากนี้เพลงจากอัลบั้มที่ 2 Racine carrée อย่าง Papaoutai และ Formidable ก็ประสบความสำเร็จอย่างล้นหลามด้วยเช่นเดียวกัน ผลงานเพลงแนวป็อปอิเล็กทรอนิกส์ที่ผสมผสานกับการเรียงร้อยถ้อยคำอันงดงามซึ่งแม้จะถูกขับร้องออกมาในภาษาฝรั่งเศส แต่ก็ไม่ได้เป็นอุปสรรคขัดขวางคุณค่าและเนื้อหาที่เพลงต้องการจะสื่อแม้แต่น้อย นักร้องสัญชาติเบลเยียมคนนี้ เป็นอีกหนึ่งศิลปินน้ำดีที่ชีวิตนี้ถ้าคุณไม่รู้จักถือว่าคุณพลาด!
ชีวิตจริงยิ่งกว่านิยาย ย้อนรอยชีวประวัติของ Stromae
เวลาที่เราจะเสพผลงานศิลปะ การทำความรู้จักชีวประวัติของศิลปินนั้นสำคัญมาก เพราะผลงานชิ้นเอกต่างๆ มักจะถ่ายทอดมาจากประสบการณ์ชีวิต มุมมอง หรือความรู้สึกจากตัวศิลปินทั้งสิ้น เช่นเดียวกับ Stromae ที่ได้นำเรื่องราวชีวิตส่วนตัวมาเป็นแรงบันดาลใจในการผลิตเพลงฝรั่งเศสสะท้อนสังคมที่ถ่ายทอดจากมุมมองของเขา เพื่อไม่ให้เป็นการเสียเวลา เราขอพาทุกคนไปทำความรู้จักกับ Stromae กันก่อนดีกว่า
เริ่มต้นที่คุณพ่อของ Paul Van Haver ที่ชื่อ Pierre Rutare สถาปนิกชาวรวันดาผู้มีชื่อเสียง และคุณแม่ชาวเบลเยียม Belgian Flemish เกิดที่กรุงบรัสเซลส์ เขาเติบโตมากับพี่น้องอีก 4 คนในการเลี้ยงดูของคุณแม่คนเดียว เนื่องจากเขาสูญเสียพ่อไปในเหตุการณ์ฆ่าล้างเผ่าพันธุ์รวันดาในปี 1994
หลังจากล่วงเลยชีวิตวัยเด็กไป ในปี 2000 เขาเริ่มต้นเส้นทางชีวิตนักร้องกับการเป็นแร็ปเปอร์ในชื่อ Opmaestro และได้เปลี่ยนเป็น Stromae ในเวลาต่อมา ในปี 2006 Stromae ได้เซ็นสัญญากับค่ายเพลง Because Music และ Kilomaitre และยังได้ร่วมเขียนเพลงให้กับศิลปินชื่อดังอย่าง Melissa M Kery James Anggun และคนอื่นๆ ในปี 2009 Stromae ได้ทำงานเป็นนักศึกษาฝึกงานที่ NRJ สถานีวิทยุฝรั่งเศสที่ออกอากาศในเบลเยียม เป็นช่วงเวลาที่เขาได้สร้าง Mosaert ค่ายเพลงของเขาเองซึ่งเป็นส่วนหนึ่งของ Universal Music France และต่อมาในปี 2010 เขาได้ปล่อยซิงเกิลแรกอย่าง Alors on danse และออกอัลบั้มแรกชื่อ Cheese ซึ่งประสบความสำเร็จอย่างงดงาม เกิดเป็นปรากฏการณ์ Stromae ที่โด่งดังไปทั่วโลก และเป็นจุดเริ่มต้นความรุ่งโรจน์ในวงการเพลงของเขา
ปัจจุบัน Stromae ได้มีอัลบั้มเป็นของตัวเองถึง 3 อัลบั้มด้วยกันคือ Cheese (2010) Racine carrée (2013) และอัลบั้มที่กำลังจะออกใหม่ล่าสุดอย่าง Multitude หลังจากห่างหายไปจากวงการเพลงถึง 7 ปี! และได้ปล่อยซิงเกิลแรกอย่างเพลง Santé ออกมาแล้วในปี 2021 ซึ่งทุกอัลบั้มล้วนประสบความสำเร็จและได้รับรางวัลมากมาย
อ่านมาถึงตรงแล้วคงสงสัยกันแล้วใช่ไหมว่าเพลงฝรั่งเศสที่ว่าดี ดีแบบไหน? ดังเพราะอะไร? เรามาร่วมกันหาคำตอบไปด้วยกันได้ที่นี่เลย
ระฆังดีต้องตีให้ดัง! ส่องเพลงฝรั่งเศสสุดปังจาก Stromae
ของดีต้องบอกต่อ! เราขอพาทุกคนไปดูความหมายและคุณค่าที่ซ้อนเร้นในเพลงฝรั่งเศสดีๆ สะท้อนสังคมจาก Stromae ที่เราได้คัดสรรมาให้ทุกคนได้ชมกัน ไปเพลิดเพลินไปกับศิลปะที่บรรจงถ่ายทอดออกมาผ่านมิวสิควิดีโอได้อย่างประณีต พร้อมฟังเพลงสนุกๆ แนวป็อปอิเล็กทรอนิกส์ ที่รับรองว่าหลังจากฟังครบทุกบทเพลงแล้ว คุณจะต้องตกหลุมรักศิลปินสัญชาติเบลเยียมคนนี้โดยไม่รู้ตัวอย่างแน่นอน
1. Alors on Danse
Alors on sort pour oublier tous les problèmes….Alors on danse
เพราะงั้นเราจึงออกไปเที่ยวให้ลืมทุกเศษเสี้ยวของปัญหา มาเถอะมา มาเต้นกัน
เพลงบีทสุดสนุกที่ฟังแล้วแขนขากระตุกจนอยากลุกขึ้นมาเต้น เพลงฝรั่งเศสที่สื่อว่าชีวิตนั้นไม่ง่ายเลย เนื้อร้องได้กล่าวถึงปัญหาชีวิตของคนในสังคมทุกช่วง ทุกวัย ไม่ว่าจะใครก็ตามที่เรียนหนัก หรือปากบอกรักลูกแต่อยากหย่า รวมถึงปัญหาหนี้สินและอื่นๆ อีกมากมายที่สุดท้ายแล้วเราไม่รู้ว่ามันจะไปจบที่ตรงไหน เพลงนี้จึงอยากส่งกำลังใจให้ทุกคนมาปลดปล่อยความกังวล รีบยกก้น แล้วมาโยกย้ายส่ายสะโพกกัน
2. Papaoutai
Tout le monde sait comment on fait des bébés,mais personne ne sait comment on fait
des papas…Où t’es? Papa où t’es?
ทุกคนรู้ว่าเราจะสร้างเด็กยังไง แต่ไม่มีใครรู้วิธีสร้างพ่อบ้างเลย…อยู่ไหนกันนะ พ่อของเธออยู่ที่ไหนกัน?
ชื่อเพลงนี้มาจากประโยค “Papa où tu es” ในภาษาฝรั่งเศส แปลว่า “พ่อเธออยู่ที่ไหน” โดยเนื้อหาในเพลงกล่าวถึงเด็กที่ต้องเติบโตมาโดยไม่มีพ่อ และไม่มีคนที่จะทำหน้าที่สอนความเป็นพ่อต่อให้กับลูกคนนี้ ซึ่งอ้างถึงประสบการณ์อันโหดร้ายของเขาในวัยเด็ก เมื่อพ่อของเขาถูกสังหารในเหตุการณ์ฆ่าล้างเผ่าพันธุ์รวันดา ในมิวสิควิดีโอ ‘พ่อ’ ถูกนำเสนอออกมาในรูปแบบของหุ่นขี้ผึ้งจำลองที่ไร้ชีวิตจิตใจ และสุดท้ายลูกก็ได้กลายเป็นหุ่นที่ไร้จิตวิญญาณไปด้วยเช่นกัน เป็นเพลงฝรั่งเศสที่สะท้อนสังคมและเป็นกระบอกเสียงที่ถ่ายทอดความรู้สึกของเด็กกำพร้าได้เป็นอย่างดี
3. Tous les mêmes
Tous les mêmes, tous les mêmes, tous les mêmes et y’en a marre
เหมือนกันหมด เหมือนกันไปหมด น่าเบื่อจนจะอ้วก
เพลงนี้เป็นอีกหนึ่งเพลงฝรั่งเศสที่แสดงถึงความสร้างสรรค์และความสามารถของ Stromae อย่างชัดเจน เนื้อเพลงสื่อถึง ทัศนคติของผู้หญิงที่มีต่อผู้ชายและความน่าเบื่อหน่ายจากมุมมองของผู้หญิง ในมิวสิควิดีโอ Stromae ได้แต่งตัวครึ่งหญิงครึ่งชายและแสดงบทสลับไปมา นำเสนอภาพความรู้สึกที่ขัดแย้งกันของฝ่ายหญิงชาย พร้อมกับท่าเต้นน่าประทับใจที่ผสมผสานความนุ่มนวลของอิสตรีและความเข้มแข็งรุนแรงของชายชาตรีได้อย่างลงตัว นอกจากนี้ Tous les mêmes ยังสามารถแปลว่า ‘เท่ากันหมด’ ได้อีกด้วย และดูเหมือนว่าบางฉากจะมีความนัยซ่อนเร้นที่อาจจะพูดถึงประเด็นความเท่าเทียมทางเพศอยู่ ไปลองรับชม และหาคำตอบกันได้ในมิวสิควิดีโอเลย
4. Carmen
Prends garde à toi…Si tu t’aimes
ระวังไว้นะ ถ้าคุณน่ะรักตัวเอง
เพลงนี้ดัดแปลงมาจากโอเปร่าชื่อดังของฝรั่งเศสเรื่อง Carmen จากเพลง L’amour est un oiseau rebelle โดยปรับเพลงให้ทันสมัยขึ้นกับเสียงบีทรุนแรงแนวอิเล็กทรอนิกส์ เรื่องราวของเพลงกล่าวถึงความสัมพันธ์ระหว่างหนุ่มสาวที่เกิดขึ้นผ่านสื่อออนไลน์ซึ่งในมิวสิควิดีโอคือ ทวิตเตอร์ เพลงกำลังกล่าวสะท้อนสังคมในปัจจุบันที่ทุกคนต่างเสพติดสื่อโซเซียล และยังสื่อถึงภาพความเย้ายวนและอันตรายของโซเซียลมีเดียที่ทำให้เราหมกหมุ่นลุ่มหลง และสุดท้ายจบลงด้วยเรื่องราวหายนะเหมือนฉากจบในเรื่อง Carmen
5. Quand c’est?
Cancer, cancer, dis-moi quand c’est? …qui est le prochain?
มะเร็ง เจ้ามะเร็ง บอกฉันที เมื่อไหร่กันนะ… ใครล่ะคือคนถัดไป
เพลงนี้บรรยายถึงความน่ากลัวของโรคมะเร็งที่ได้พรากชีวิตคนที่เรารักไป โดยคำร้องของเพลงได้เล่นคำพ้องเสียงในภาษาฝรั่งเศสจากคำว่า Cancer ที่แปลว่า มะเร็ง กับประโยคคำถามอย่าง “Quand c’est?” ที่แปลว่า “เมื่อไหร่กัน” ซึ่งทั้งสองคำอ่านออกเสียงเหมือนกันว่า ก็อง-เซ่ ในมิวสิควิดีโอยังสื่อถึงความน่ากลัวของมะเร็งออกมาในรูปของเถาวัลย์ดำมืดที่ไล่ล่า Stromae ราวกับต้องการกลืนกินให้หมดสิ้นไป เป็นอีกหนึ่งเพลงฝรั่งเศสสะท้อนสังคมที่ต้องอกตรมต่อสู้กับโรคร้ายได้อย่างยอดเยี่ยม
6. Santé
Oui, célébrons ceux qui ne célèbrent pas
มาเถอะ มาฉลองให้กับคนที่ไม่ได้ฉลองกัน
เพลงนี้เป็นเพลงที่อุทิศให้กับอาชีพรายวันที่สังคมไม่ได้ให้ความสนใจ เช่น แม่บ้าน ชาวประมง คนขับรถบรรทุก แอร์โฮสเตส หรือคนทำขนมปัง โดยเนื้อเพลงสื่อว่าอย่าเศร้าหมองไป และขอชวนให้ทุกคนยกย่องและลุกขึ้นมาฉลองให้กับผู้ที่ต้องทำงานหนักจนไม่ได้หยุดพักเพื่อหาเลี้ยงชีพ นอกจากนี้ เพลงยังสอดคล้องกับวิกฤตการณ์จากโควิดในปัจจุบัน ที่ท่ามกลางโรคระบาดอันน่ากลัว บางอาชีพก็ยังคงต้องก้มหน้าทำงานเพื่อสังคมต่อไป นี้ถือเป็นอีกเพลงฝรั่งเศสน่ารักๆ เต้นสนุกที่ฟังแล้วอบอุ่นหัวใจจนคุณต้องเผยรอยยิ้มอันสดใสออกมาแน่นอน
7. L’enfer
J’ai parfois eu des pensées suicidaires…Ces pensées qui me font vivre un enfer
บางครั้งฉันคิดอยากฆ่าตัวตาย ความคิดมากมายนี้เองที่ผลักฉันลงสู่นรก
เพลงสุดท้ายของเราวันนี้ เป็นเพลงฝรั่งเศสที่ Stromae ได้ถ่ายทอดความรู้สึกในช่วงเวลาที่เขาต้องเผชิญกับภาวะซึมเศร้า ซึ่งเป็นเหตุผลว่าทำไมเขาถึงหายไปจากวงการเพลงหลายปี โดยเนื้อเพลงกล่าวถึงความเหงาที่ดูเหมือนจะเป็นเรื่องธรรมดา แต่กลับพัฒนาไปสู่ความคิดอยากจบชีวิตตัวเองลง เขาต้องต่อสู้กับความคิดของตัวเองอย่างลำบาก จนผ่านมาได้ในที่สุด จึงแต่งเพลงนี้เพื่อถ่ายทอดและให้กำลังใจผู้กำลังเจ็บปวด และต้องเผชิญกับภาวะซึมเศร้าไปกับบทเพลงนี้ที่มีชื่อแปลไทยว่า ‘นรก’
หลังจากรับชมรับฟังทั้ง 7 ผลงานเพลงฝรั่งเศสชั้นดีการันตีด้วยรางวัลมากมาย เชื่อว่าทุกคนคงเห็นตรงกันว่า Stromae เป็นศิลปินหายาก ที่เพียบพร้อมไปด้วยความสร้างสรรค์และอัจฉริยภาพ สมเป็นปรมาจารย์ด้านดนตรี สำหรับใครที่ยังฟังไม่จุใจ อยากไปติดตามกันต่อ สามารถติดตามฟังผลงานเพลงอื่นๆ กันได้ที่ Youtube และ Spotify แล้วคุณจะประทับใจกับความลึกซึ้งแบบใหม่ เพลงกินใจดีๆ ที่ไม่จำเป็นต้องมีแต่เรื่องความรัก
Sources:
- https://en.wikipedia.org/wiki/Stromae
- https://mosaert.com/projects/stromae
- https://www.virginradio.fr/stromae-top-5-de-ses-meilleures-chansons-a261123.html
- https://www.frenchlyricstranslations.com/carmen-stromae-lyrics-translation/
- https://www.tvanouvelles.ca/2021/10/15/stromae-de-retour-avec-une-nouvelle-chanson
- https://www.linternaute.com/musique/biographie/1432384-stromae-que-sait-on-de-l-album-multitude/
- https://www.songmeaningsandfacts.com/lenfer-by-stromae/